Сахалар ырыаны олус таптыыбыт. Былыргы киһи атын, оҕуһун мииннэ даҕаны ыллаан барара. Ардыгар оһуокайдаан, олоҥхолоон доллоһутара. Кини Сахатын сирин кэрэ айылҕатын, бэйэтин олоҕун туойара. Дойдубут саргылаах сааһа, күннээх сайына ыллыырга көҕүтэр. Көмүс көстүүлээх күһүн, кылбаа маҥан кыһын – барыта ыллаа-туой диир курдук. Ол иһин киһи барыта ырыаһыт. Ырыа күнүгэр Сахабыт сиригэр намыын ырыа дайа көтөр.

ЫРЫА КҮНЭ

Ырыа киһини үөрдэр,

Киниэхэ кынат биэрэр,

Ырыа ыраах көтүтэр,

Дууһа чэпчиир, сынньанар.

Ырыа – олох аргыһа,

Ыллыы сылдьар үөрүүлээх,

Олох араас харгыһа

Онтон мэлдьи сүтүөхтээх!

Ыллааҥ-ыллааҥ дьиэрэтэ,

Сүрэхтэри чэпчэтэ,

Таптааҥ кэрэ ырыаны,

Туойуҥ күннээх халлааны!

Өс хоһоонноро. бэргэн тыллар

Кэрэ ырыа кэһиилэниэҥ –

Кэтэһиилээх киһи буолуоҥ.

Чуор тойук доҕордонуоҥ –

Киэҥ сиргэ иһиллиэҥ!

ТААБЫРЫН

Кынатым суох да,

Кыырайа көтөбүн.

Ыксаабыты уоскутан,

Ытаабыты ууратан,

Сүрэхтэри долгутабын,

Таптал туһун туойабын! (аырЫ)

ТЫЛГЫН БАЙЫТ

Кыырайыы – үөһээ көтүү.

Чуор – дуораччы иһиллэр, хатан куолас.

Мелодистарбыт айаллар

Поэттар дириҥ иэйиилээх хоһооннорун мелодистар ырыа гынан кынаттаан көтүтэллэр. Ол аата, биир темаҕа кинилэр айар илбистэрэ иэйэн, ситимнэрэ холбоһон саҥа ырыаны төрөтөн кэбиһэллэр. Оттон поэт уонна мелодист иккиэн бииргэ кыттыһан айымнньылаахтык үлэлээтэхтэринэ үлэлэрэ ордук ситиһиилээх буоларын Чэчир айар түмсүү чилиэннэрэ толору итэҕэйэллэр. Ол курдук саха народнай поэта Петр Тобуруокап хоһоонноруун биир дойдулаахтара самодеятельнай композитордар Георгий Никифоров, республика культуратын үтүөлээх үлэһитэ Мария Константинова о. д.а. мелодистар тэҥҥэ, бииргэ хаамса сылдьан, ырыа оҥорон кынаттаабыттара. Эбэтэр биллиилээх самодеятельнай композитор Николай Бойлохов олохтоох поэт Петр Одорусовтыын сүүрбэччэ ырыаны айбыттара туспа кинигэнэн бэчээттэммитэ.

Үөһээ Бүлүү оройуонугар ЧЭЧИР айар түмсүүгэ отучча мелодист көхтөөхтүк кыттан үлэлээбитэ. Аҕа көлүөнэ мелодистарыгар Гаврил Кысылбаиков, Трофим Семенов, Иван Семенов, Лазарь Филиппов уо. д.а. киэн туттан туран киллэриэхпитин сөп. Ортоку сүһүөх мелодистарынан Саха сирин мелодиһын аатын ылбыт Иван Федоров, Александр Долгунов, Михаил Котоконов ону тэҥэ Валерий Донской, Александр Филиппов, Маргарита Саввинова, Исидор Варфоломеев, Намолий Ильин, Александр Васильев уо.д.а. буолаллар. Уонна биһиги биир дойдулаахтарбыт дьиҥнээх композиторга тиийэ үүммүт Владимир Ксенофонтов Якутскайга, самодеятельнай композитор Владимир Васильев Бүлүүгэ, биллэр-көстөр мелодистар Иван Иванов Сунтаарга, Иннокентий Кысылбаиков Верхоянскайга, Виктор Туманов Тааттаҕа, Рафаэль Крылатов Якутскайга олорон айа- ыллыы сылдьаллар. Оттон элбэҕи эрэннэриэх эдэр мелодистар Николай Ильин, Алексей Степанов, Александра Николаева, Альбина Алексеева, Люция Степанова, Василий Ефимов уо.д.а. ааттаталыахха сөп.

Ылыллыбыт матырыйаал: “Үөһээ Бүлүүлэр ыллыыллар” диэн кинигэ ырыанньык. “Поют Верхневилюйцы” Сборник песен 1994с.