Гавриил Иванович Макаров (Дьуон Дьҥылы) – поэт и переводчик. Член Союза писателей СССР с 1945 г. Родился 27 февраля в Чурапчинском улусе. Окончил Якутский учительский институт, Литературный институт им. А. М. Горького. Работал учителем средней школы.
Начал печататься с 1932 г. Первый сборник его стихов «Тереебут куулэбэр» («В родных сенях») издан в 1936 г. Дьуон Дьанылы в своих стихах искренне воспевал любовь к Советской Родине.
В годы Великой Отечественной войны, находясь в рядах действующей армии, писал стихи, отражающие армейский быт с его невзгодами и радостями. Дьуон Дьанылы умел просто и живо передавать глубокие человеческие чувства. В 1946 г. издал первую часть романа в стихах «Уйбаанчык» («Иванчик») – о годах гражданской войны в Якутии. Незадолго до смерти поэт создал цикл стихов о жизни северных охотников и оленеводов, написал поэму «Наши доярки».
Дьуон Дьанылы – один из лучших переводчиков русской классической и советской поэзии. Им переведены «Сказка о попе и его работнике Балде» А. Пушкина, «Мцыри» и «Узник» М. Лермонтова, «Княгиня Трубецкая» Н. Некрасова. Знаменательным событием в якутской литературе стал его перевод «Евгения Онегина» А. Пушкина. В последние годы жизни он переводил «Василия Теркина» А. Твардовского.
Аҕа дойду Улуу сэриитэ саха поэтын хараҕынан
Кыhыл Армия5а Саха сириттэн 62 тыhыынча киhи ыҥырыллыбыта. Кинилэр ортолоругар 25, ол кэмҥэ саха литературатыгар биллэр суруйааччылар уонна поэттар бааллара. Ол, онтон биирдэстэрэ Дьуон Дьаҥылы 1943 сыллаахха атырдьах ыйыгар Чурапчы Дириҥэр учууталлыы олорон сэриигэ ыҥырыллыбыта.
Сэрии Илинни фронугар сурдээх элбэх саха саллааттара сулууспалаабыттара. Кыраныыссалыы сытар Германия союзтаа5а – Япония хаhан ба5арар саба түһүөн сөбө. Забайкальскай фронт айыл5атын уратыта (истиэп) аттаах сэриини эрэйэрэ. Ол иhин Саха сирэ сүүhүнэн сылгыны фроҥҥа атаарара. Бу сылгылары саха саллааттара бастаан борохуотунан, онтон сүүhүнэн километры үүрэн фроҥҥа тириэрдэллэрэ.
Бу маннык биир сылгы үүрүүтүгэр Гавриил Иванович Макаров-Дьуон Дьаҥылы сылдьыбыта. Бу туhунан кини «Айан ырыата» хоhоонугар сүрдээх учугэйдик арыйан суруйбута.
Буойун поэт кыайыыга эрэллээҕин, дойдуга тапталын ыраах сылдьан, элбэҕи айа – тута сылдьыбыта.
Г. И. Макаров-Дьуон-Даҥылы «Биһиги иһэбит»
Төрөөбүт дойдубут туhугар
θ сс ѳ уту ѳ ну онороору,
Туптээх оло5у олороору
Ийэ сир иhигэр, таhыгар
Илинтэн, ар5ааттан иннэммит,
Элбэ5и к ѳ р ѳ ммут, билэммит,
«Эргийбит киhи!»- диир бэйэбит
Эhиэхэ дьэ кэлэн иhэбит,
Иhэбит, биhиги иhэбит!
1946с
